Loodskotter
Opgedoken: een foto van NRC-fotograaf Leo van Velzen uit 1985 van een benauwd etmaal aan boord van de loodskotter Fomalhaut, op station Steenbanken, achter de horizon ter hoogte van de Oosterscheldemonding. Schepen krijgen daar een loods die ze naar Vlissingen brengt. Daar stapt de ‘zeeloods’ af en komt de ‘rivierloods’ aan boord voor de verdere reis, naar Terneuzen of Antwerpen. Het was zomer, maar het woei zo hard dat de ‘dienst gestaakt’ moest worden.
Loodsen weten de weg tussen de zandbanken. Hun belangrijkste instrument was eeuwenlang het peillood, een stuk lood aan een touw waarmee je de diepte kon meten. Aan het uiteinde zat vet, waar zand aan bleef kleven. Elk stukje zeebodem zijn eigen soort zand. Zo wist de loods precies waar hij was. Verleidelijk te denken dat de Engelse loods, pilot, van dat Nederlandse peillood afkomstig is. Wat als ‘piloot’ dan weer in onze taal is teruggekeerd. Maar de Italiaanse pilota en de Griekse πυλωτης zijn – helaas – ouder.