Reis door mijn boot

Twaalf voorwerpen, twaalf verhalen

‘Reis door mijn boot’ heette de column die ik het afgelopen jaar voor het maandblad Zeilen schreef. Een zeilboot vervoert ook herinneringen en dromen, was het idee. Ik probeerde het te laten zien, steeds aan de hand van een dierbaar voorwerp aan boord.

De eerste aflevering (Zeilen, februari 2024) ging over het peilkompas dat altijd aan zijn touwtje slingerend naast kajuitingang hangt. De andere elf afleveringen gingen onder meer over de ankerlier, de fluitketel, een verrekijker en de mores rond het voeren van een vlag.

En over de boeken in het oude Heineken-kratje van geel hout. Welke boeken ik meeneem, verschilt per jaar. Maar aan boord zijn wel een paar vaste zeeklassiekers – “reisgenoten” noemt een zeilende vriend ze. Zoals The Riddle of the Sands (1903) van Erskine Childers, het archetype van de Waddenthriller, waarin twee jonge Engelse zeilers op het Duitse wad een sinister plan ontdekken om hun vaderland binnen te vallen.

Het staat daar geruststellend zichzelf te wezen en ik hoef het niet voor de vijfde of zesde keer te lezen, maar het idee dat het zou kúnnen is al genoeg. Als ik zelf op de Waddenzee vaar, lees ik er juist wel in. Over luchtspiegelingen, over land dat uit het water omhoog lijkt te komen en over de mist van 1903, die ook de mist van nu is. In zulke boeken resoneert de reis die je zelf maakt. En omgekeerd. Zo reis je dubbel, in je boot en in het hoofd van een schrijver.

Brommer op zee

Je hoeft er zelfs niet voor op reis, heeft Maarten Biesheuvel laten zien. Ooit was hij ketelbinkie en steward op de grote vaart en schreef het magische Brommer op zee. Daarna werd hij huismus, maar bleef reisverhalen schrijven. In een ervan, uit 1983, reist hij langs zijn bureau, een lamp, de boekenkast, portretten van schrijvers aan de muur, een schaal, vier wodkaglaasjes op een steeltje, een klok. Een Reis door mijn kamer, zoals Xavier le Maistre in 1794 de weg had gewezen met Voyage autour de ma chambre. Om die titel kon ik natuurlijk ook niet heen.

De eerste aflevering van Reis door mijn boot, ‘Peilkompas’, is hier te lezen, en alle columns bij maandblad Zeilen (€).